قاجارها قبیله‌ای از ترکمان ها بودند که بر اثر یورش مغول از آسیای میانه  به آسیای صغیر و سپس به ایران آمدند. قبیله قاجار یکی از قبایل قزلباش بود که ارتش صفوی محسوب می‌شد. ایشان تبار خود را به کسی به نام قاجار نویان می‌رساندند که از سرداران چنگیز بود. نام این قبیله ریشه در عبارت آقاجر به معنای جنگجوی جنگل دارد. پس از نابودی خاندان صفوی آقا محمد خان قاجار سلسه ی قاجار پایه گذاری نمود.

دانلود پاورپوینت وضعیت شهر و شهرسازی ایران در دوران قاجاریه

حکومت قاجار جز بی کفایت ترین دولت های ایران بود که بخش اعظمی از کشور را در زمان زمامداری خود از دست دادند و این دوره باعث نفوذ بسیار زیاد قدرتهای غربی در ایران شد. در ادامه به بررسی عملکرد این جکومت پرداخته میشود.نکته حائز اهمیت این است که در این پاورپوینت به بررسی دوره قاجاریه در چندین دوره پرداخته خواهد شد.

دوره 1174 تا 1226 هجری شمسی :

شرایط اقتصادی سنتی کشور:

• خراج
• بازرگانی خارجی و عوارض راهداری
• فتح وغارت سرزمین های دیگر

شرایط اجتماعی کشور :

• جمعیت ایران در آستانه قرن نوزدهم:5 میلیون نفر
• 20 هزار روستا با متوسط جمیت 400نفر
• 16% کل جمعیت کشور شهر نشین
• فرهنگ غالب این دوره:    ایلی و عشیره ای ,بافت قبیله ای

آموزش و بهداشت

• 15% جمعیت شهر نشین با سواد اند  ، نبود دانش
• حق تحصیل منحصر به : دربار ,روحانیت و بازاری
• ضعف شدید بهداشت و شیوع بیماری های مسری
• کمبود ذخایر آب اشامیدنی سالم و فقر

سپس وضعیت فضایی کشور در سه سطح کلان (ملی) ، میانی (ساختار کلی شهر و روستا) و خرد(جزییات کالبدی شهرها) بررسی میشود.

جمع بندی بخش فضایی

• وضعیت نامناسب شهر نشینی همچون اقتصاد و صنعت
• بی توجهی به شهرهای اصفهان و شیراز  بخاطر انتقال پایتخت
• بازنده شدن کالاهای شهرهای صنعتی اصفهان ,کاشان وشیراز در رقابت با کالاهای خارجی
• توجه ویژه به تهران و تبریز به دلیل موقعیت سیاسی
• مرمت و احیای اماکن مذهبی جهت کسب مشروعیت و نزدیکی به علما

سپس چند شهر مهم این دوره مورد ارزیابی قرار میگیرد.

دوره 1226 تا 1274 هجری شمسی :

این دوره همزمان با اغاز حکومت ناصرالدین شاه در ایران است.در این دوره مشکلات اقتصادی کشور افزایش یافت.

از جمله وقایع این دوره :

• قرارداد پاریس :جدایی افغانستان از ایران ونفوذ هرچه بیشتر انگلیس در ایران
• 1280 ه.ق،1242ه.ش،1863م ایجاد اولین خط تلگراف
• 1288ه.ق،1250ه.ش،1871م واگذاری امتیاز رویتر به یک تبعه انگلیسی
• 1306 ه.ق،1267ه.ش،1888م  آغاز بیداری مردم ایران با شورش علیه واگذاری امتیاز توتون و تنباکو
• 1278 ه.ق،1240ه.ش،1861م تاسیس وزارت عدلیه
• 1313 ه.ق،1274ه.ش،1895م ترور ناصرالدین شاه توسط میرزا رضا کرمانی

شرایط اقتصادی

• گسترش سرمایه داری در مقیاس جهانی
• افزایش داد و ستد میان ایران و اروپا
• دهه 1870 و 1880 میلادی اوج مبادلات بازرگانی خارجی ایران

شرایط اجتماعی

• 1274ه.ق،1236ه.ش،1857م جمعیت کل کشور5 میلیون نفر
• دلایل رشد منفی جمعیت :
• بیماری حصبه ,وبا و طاعون
• از دست رفتن سرزمین های حاصلخیز
• خشکسالی و بی آبی وعدم وجود وسایل ارتباط جمعی

شرایط فرهنگی

• فزونی پیوند میان ایران و اروپا تقلید و تاسیس پست,تلگراف و تلفن,ضرابخانه,اداره پلیس
• تاسیس وزارت خانه به شیوه اروپایی
• تاسیس دارالفنون
• روزنامه و دبستان
• ورود صنعت چاپ ابتدا در آذربایجان و سپس تهران

سپس وضعیت فضایی کشور در سه سطح کلان (ملی) ، میانی (ساختار کلی شهر و روستا) و خرد(جزییات کالبدی شهرها) بررسی میشود.

جمع بندی شرایط فضایی

تغییر و تحولات شهرسازی در ایران  نه از بطن جامعه بلکه بر اساس اوامر شاه و فارغ از تحولات اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی  جاری در جامعه بوده که نتیجه این جریان سطحی نگری,ظاهر سازی,بی ریشگی در اصلاحات و تغییرات معماری و شهرسازی می باشد.

سپس در ادامه چند شهر مهم در این دوره بررسی میشود. بناهای شاخص این دوره مورد در شهرها نیز مورد ارزیابی قرار میگیرند.

منابع مورد استفاده در این تحقیق :

• پاکزاد،جهانشاه،تاریخ شهر وشهر نشینی در ایران (2)،انتشارات آرمانشهر
• اشرف،احمد(1359)،موانع تاریخی رشد سرمایه داری در ایران:دوره قاجاریه.تهران:انتشارات زمینه
• آبراهامیان،یراوند(1391-الف).ایران بین دو انقلاب:از مشروطه تا انقلاب اسلامی.ترجمه ی کاظم فیروزمند،حسن شمس آوری ومحسن  مدیرشانه چی،تهران:نشرمرکز
• کاتوزیان،محمدعلی همایون(1377)،نه مقاله در جامعه شناسی تاریخی ایران،تهران:نشرمرکز

همچنین شما میتوانید پاور دیگری در این زمینه به نام "پاورپوینت قاجاریه- تاریخ شهر و شهرسازی ایران" که به بررسی دوره قاجاریه از دیدگاه سبک تهران و مقایسه آن با مکتب اصفهان پرداخته است نیز دانلود کنید.

پاورپوینت حاضر در 47 اسلاید و در فرمت pptx خدمت شما عزیزان ارائه میگردد که میتوانید آن را از لینک زیر دانلود نمایید.