گردشگری ریلی در مسیر تاریخی راه آهن برنینا-آلبیولا(رشته کوه آلپ) و سمرینگ اتریش

در گردشگری ریلی، نگاه به‌قطار، نه به‌عنوان وسیله‌ای برای رسیدن به مقصد گردشگری بلکه به‌عنوان هدف گردشگری است. این بدان معنا است که در حضور قطار و بازدید از مناظر طبیعی یا سکوهای قدیمی نوستالژیک، تجربه‌های گردشگری در ذهن مخاطبان قطار گردشگری شکل می‌گیرد. این نوع گردشگری در مقاله جداگانه ای در مدارآموزش بررسی شده است که میتوانید از این لینک متن آن را مشاهده بفرمایید. در ادامه ویژگی تعدادی از نمونه های جهانی فعال در گردشگری ریلی مورد قرار خواهد گرفت. برای جلوگیری از طولانی شدن مقاله این نمونه ها به طور جداگانه بررسی خواهند شد. در قدم نخست خط آهن تاریخی کوهستانی کشور هندوستان مورد ارزیابی قرار گرفت. در ادامه این رشته مقالات مربوط به گردشگری ریلی، به بررسی راه آهن برنینا-آلبیولا میپردازیم. این راه آهن از رشته کوه ها آلپ عبور میکند و شهر شور در سوییس را به شهر تیرانو در ایتالیا وصل میکند.

خط آهن تاریخی کوهستانی برنینا-آلبیولا

در آغاز قرن بیستم، راه‌آهن ریشن در چشم‌انداز برنینا و آلبیولا نشان‌دهنده یک نمونه توسعه راه‌آهن برای رشته کوه‌های آلپ مرکزی است. پیامدهای اجتماعی - اقتصادی این خط‌آهن اساسی بوده و برای زندگی کوهستان، تبادل ارزش‌های انسانی و فرهنگی و تغییر در روابط بین انسان و طبیعت به صورت پایدار است. راه‌آهن ریشن تنوع گسترده‌ای از راه‌حل‌های فنی برای ایجاد راه‌آهن در شرایط کوهستانی را ارائه می‌دهد. این دو خط که امروزه در یک خط ماورا آلپ به هم متصل میشوند، مجموعه‌ای بسیار جامع و متنوع از راه‌حل‌های ابداعی بشر برای حل مشکلات است. در اینجا شاهد تبادل قابل‌توجه ارزش‌های انسانی و فرهنگی از طریق توسعه فن‌آوری‌های راه‌آهن کوهستان، دستاوردهای مهندسی و معماری متنوع و سازگاری زیبایی شناختی مسیر با مناظر اطراف آن مشاهده میشود.

«راه‌آهن برنینا تصویر بسیار مهمی از توسعه خطوط آهن کوهستان در ارتفاعات بالا در دهه اول قرن بیستم است.مناظر متنوع در رابطه با راه‌آهن ایجاد می‌کند که در این دوره از شکوفایی روابط بین انسان و طبیعت قابل‌توجه هستند.»

شرکت راه‌آهن ریشن این مسیر را یکپارچه کرده است و مدیریت فنی آن را برعهده دارد. تغییرات فنی و نوآوری های جدید همراه با حفظ اصالت گذشته مسیر و هماهنگی با مناطق اطراف سرلوحه کار خویش قرارداده است تا علاوه بر حفاظت و تقویت مسیر امکانات لازمه برای تقویت جنبه های میراث فرهنگی و گردشگری پایدار را برآورده نماید.

مسیر ریلی برنینا آلبیولا به طول 122 کیلومتر از شهر تیرانو  (شمالی‌ترین شهر ایتالیا) تا شهر شور  در سوئیس می‌باشد. این مسیر که متصل‌کننده کشور ایتالیا و سوئیس نیز هست در سال 1910 کامل شد. منطقه گراوبندن (گریسنز)  بدون تردید مقصد اصلی برای علاقه‌مندان به سفرهای ریلی است.

اکنون این خط آهن ارتباط این مسیر را با غیرقابل نفوذترین مناطق آلپ برقرار کرده است (شکل زیر). این مسیر گردشگری سالانه 11 میلیون مسافر و 800 هزار تن بار را از این مسیر ریلی جا به جا می‌کند. برنینا محصول پروژه‌های هیدروالکتریک در ایتالیا برای تولید برق کلان‌شهر میلان بود و بهره‌برداری از سرمایه‌ای که توسط این پروژه ایجاد می‌شد به‌مرور در صنعت توریسم هم بکار گرفته شد(Conlin, bird, 2014).

خط آهن تاریخی کوهستانی سمرینگ اتریش

مسیر ریلی سمرینگ که یکی از خطوط ریلی قدیمی است که در زمینه گردشگری ریلی فعالیت گسترده ای دارد. این مسیر در حد فاصل سال های 1848 تا 1854 ساخته شد و از سال 1998 تاکنون جز آثار فرهنگی و تاریخی جهانی در سازمان یونسکو ثبت شده است. طول این مسیر 41 کیلومتر است که به دلیل ارائه یک راهکار برجسته تکنولوژیکی در غلبه بر وضعیت دشوار کوهستانی منطقه و توسعه چشم اندازهای طبیعی و فرهنگی در امتداد محور خود؛ معروف شده است. این خط بر روی یک مسیر ارتباطی پیش از تاریخی احداث شده و به دلیل ویژگی های طبیعی و بکر منطقه از لحاظ اقتصاد گردشگری بسیار پویا بوده که این امر با ایجاد اولین استراحتگاه ها و مکان های گردشگری آلپ در این منطقه همزمان با احداث راه آهن حائز اهمیت می باشد.

در مجموع 14 تونل در این مسیر وجود دارد که در حدود یک دهم از کل مسیر را شامل میشود. 118 پل سنگی کوچک و 11 پل آهنی وجود دارد اکثر پل ها به صورت ساده بوده اما دارای ارزش تاریخی می-باشند و هر کدام بیانگر زیبایی شناسی خاص خود هستند. سکونتگاه‌هایی مجاور این مسیر ریلی شکل گرفتند که منظره ای زیبا و به یاد ماندنی خلق مینمایند. سه ویژگی خاص و منحصربفرد این محدوده عبارت است از:

«ساخت هتل ها و استراحتگاه های کوهستانی با توجه به اقلیم منطقه

حل یک مشکل عبور و مروری در مناطق کوهستانی صعب العبور

مناطق زیبایی طبیعی به راحتی قابل‌دسترس شدند

شکل جدیدی از چشم‌انداز را به وجود آوردند.»

منطقه مورد نظر این محدوده ریلی 156 هکتار است که با توجه به مناطق مجاور آن اندازه آن به 8561 هکتار میرسد که برای حفاظت از این مسیر ریلی و مناطق مجاورش این بخش به ثبت جهانی سازمان یونسکو رسیده است. این خط از سال 1854 تاکنون در حال فعالیت است و تمامیت کارکردی آن با وجود تغییرات گسترده ای که در طی سال های طولانی انجام شده است حفظ شده است.

مدیریت این راه­آهن و مناطق مجاور آن در سطوح ملی، منطقه‌ای و محلی رخ می‌دهد و برای محدوده ریلی و مناطق مجاور آن طرح تهیه شده است. این قانون از سال ۱۹۲۳ تصویب شده است و در طی سالیان دراز تغییر نموده است. همچنین در سال 1998 این خط آهن در سازمان یونسکو به ثبت رسیده است و از این دوران مدیریت نگهداری از این خط افزایش یافته است.

جمعبندی ویژگی‌های مسیر ریلی کوهستانی سمرینگ و برنینا-آلبیولا

• وجود مناظر طبیعی بکر و حفاظت‌شده
• ثبت در میراث فرهنگی جهانی یونسکو
• تاثیر گذاری گسترده در زندگی اجتماعی و اقتصادی کوهستان (علی الخصوص در زمان احداث)
• موقعیت کوهستانی و جنگلی مسیر
• عبور از کنار روستاها و بازارهای محلی
• وجود موزه راه‌آهن در مسیر ریلی
• عبور از دامنه‌ها و کوهستان های بسیار زیبا
• بازسازی مناطق مجاور مسیر ریلی با هماهنگی با مناظر طبیعی و اصالت تاریخی مسیر
• تهیه طرح های حفاظتی برای مناطق مجاور مسیر راه آهن

«امروزه مهمترین نقش این مسیر ریلی، نقش گردشگری آن است و سالانه تعداد زیادی از افراد برای دیدن این مسیر ریلی تاریخی و جاذبه های اطراف آن ، به آن مراجعه می کنند.»

 « امیدواریم از مقاله حاضر لذت برده باشید. در مقاله حاضر به بررسی راه آهنهای تاریخی سمرینگ و برنینا-آلبیولا پرداخته شد. همچنین برای آشنایی با مفهوم گردشگری ریلی و انواع آن میتوانید به این مقاله مراجعه کنید. با ما همراه باشید .»

برخی از منابع مورد استفاده در این مقاله عبارت اند از :

• خیرالدین، رضا؛ عباسپور کالمرزی، محمد؛ راهساز، سینا (1397)؛ توسعه الگوی گردشگری ریل‌پایه و تاثیر آن روی حفاظت میراث طبیعی، تاریخی و روستایی منطقه‌ای (مورد کاوی مسیر گردشگری ریلی تهران-شیرگاه)، دومین همایش ملی مستندنگاری میراث طبیعی و فرهنگی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، تهران.
• https://whc.unesco.org/en/list/1276/
• https://whc.unesco.org/en/list/785
• Conlin, M., Bird, G. 2014. Railway heritage and tourism: Global perspective. Canada: Channel view publication (Ebook).
• Kheyroddin R. Bridel L. Ruegg J., 2018, Theoretical and Methodological Innovations in the process of the Problematic to Research In Urbanism & Spatial planning Studies, International Seminar and workshop on the Methodology of Research in Urban & Regional Planning; On the context of MOU between School of Architecture & Environmental Design in IUST & Institute of Sustainability In University of Lausanne, 05 Nov. 2018, IUST, Tehran.
• Kheyroddin, Reza. Rahsaz, sina. Abbaspour Kalmarzi, Mohammad. 2019.  The development of ecological tourism in the impassable mountainous regions using the old railway network capacities Study area: Tehran - Mazandaran railway with passing the Alborz Mountains, 56rd Conference of ASRDLF – ERSA , 4-6 July 2019, Iași-Romania .