سایت علمی آموزشی مدار آموزش؛ با ما در مدار آموزش باشید.
همکاری با ما مدرس شوید

گردشگری ریلی گردشگری نوین و مبتنی بر حفاظت از محیط زیست

گردشگری-ریلی--گردشگری-نوین-و-مبتنی-بر-حفاظت-از-محیط-زیست

متن مقاله

در گردشگری ریلی، نگاه به‌قطار، نه به‌عنوان وسیله‌ای برای رسیدن به مقصد گردشگری بلکه به‌عنوان هدف گردشگری است. این بدان معنا است که در حضور قطار و بازدید از مناظر طبیعی یا سکوهای قدیمی نوستالژیک، تجربه‌های گردشگری در ذهن مخاطبان قطار گردشگری شکل می‌گیرد.

تعریف گردشگری ریلی

لامسدان و دیکینسون در کتاب گردشگری و مسافرت کم شتاب آن را این‌گونه تعریف می‌کنند: "اصطلاح گردشگری ریلی در مورد ترکیبی از سفر به یک مقصد، با استفاده از خطوط ریلی استفاده می‌شود که در این سفر خود قطار و اجزای وابسته به‌عنوان یک مقصد در نظر گرفته می‌شود. این اجزای وابسته ایستگاه‌های قطار را شامل می‌شوند که تا حدودی یادآور رخدادها و خاطرات گذشته هستند. مجموعه خطوط ریلی شامل تونل‌ها و ایستگاه‌های سوزنبانی، فرازونشیب های خطوط و نیز روستاهای در مسیر عبور قطار همگی جزئی از تجربه سفر به شمار می آیند". یا در تعریفی دیگر بلانشتون و مارشی آن را این‌گونه تعریف می‌کنند :«گردشگری ریلی به هر نوع سفر تفریحی و گردشگری گفته می‌شود که با قطار انجام شود و در آن حمل‌ونقل ریلی به‌عنوان هدف گردشگری تعریف شود.»

 

تقسیم بندی گردشگری ریلی

گردشگری ریلی را می‌توان ذیل عنوان چندین عنوان گردشگری تقسیم‌بندی نمود. یکی از این انواع «گردشگری با علائق ویژه» است. در این شیوه گردشگری، فعالیت‌ها و خدمات بر مبنای افراد و گروه‌هایی طراحی و اجرا می‌شوند که علائق بسیار خاص دارند که آن‌ها را از گردشگران عام جدا می‌کند.

دیگر نوع گردشگری که گردشگری ریلی را می‌توان یکی از زیرمجموعه‌های آن دانست «گردشگری کم شتاب» است. اهمیت به زمان و استفاده مفید از آن به‌نحوی‌که در طول سفر آرامش بر مسافر حکم‌فرما باشد یا تلاش برای استفاده‌ی محیطی در طول سفر ضمن کاهش سرعت سفر و توجه به کیفیت سفر بیش از کمیت آن ازجمله ویژگی‌های گردشگری آرام است.

« گردشگری ریلی به هر نوع سفر تفریحی و گردشگری گفته می‌شود که با قطار انجام شود و در آن حمل‌ونقل ریلی به‌عنوان هدف گردشگری تعریف شود .»

از نمونه‌های اولیه و موفق گردشگری ریلی می‌توان به شرکت آمریکایی پولمن اشاره کرد که به‌نوعی بنیان‌گذار صنعت گردشگری ریلی در دنیا محسوب می‌شود. پولمن در اوایل قرن بیستم میلادی، اقدام به راه‌اندازی قطارهای تحت عنوان ماشین ریلی کرد. در این قطارها، کلوپ‌ها، سالن‌های پذیرایی و تماشای مناظر، اتاق­های استراحت و سالن غذاخوری با خدمات بسیار عالی، به‌دقت طراحی و تزیین‌شده بود به‌طوری‌که ازنظر مسافران، خود سفر بسیار لذت‌بخش از مقصد سفر .

در سال 2010 در کشور فرانسه چهار و نیم میلیون نفر از گردشگری ریلی استفاده کردند که گردش مالی 60 میلیون یورویی برای این کشور ایجاد کرد، همچنین گردشگری ریلی در فرانسه حدود 600 شغل مستقیم و 400 شغل غیرمستقیم در این سال ایجاد کرده است .

 

انواع قطارهای گردشگری ریلی

مارشی و بلانشتون در تحقیق خود تحت عنوان " سه سیستم گردشگری ریلی "به بررسی انواع مختلف قطارهای گردشگری پرداختند که در زیر به اختصار این موارد شرح داده خواهد شد:

1-قطارهاي مخصوص گردشگري

در این دسته، ‌قطارهای گردشگری و هم خط آهن متعلق به شرکت تور گردشگری است لذا استفاده از ریل‌ها اختصاصی و نیاز به کسب اجازه یا مجوزی ندارد و این امکان را به اپراتور می‌دهد که در طی مسیر توقف کرده و گردشگران از قطار پیاده شود. این خطوط شامل چند دسته می‌شود:

قطارهای گردشگری پانورامیک که برای بازدید از مکان های طبیعی طراحی‌شده‌اند و معمولاً از مسیرهایی رفت‌وآمد می‌کنند که مناظر جذاب و خیره‌کننده‌ای داشته باشد و بیشتر در کشورهای کوهستانی مانند سوئیس یافت می‌شوند.

دسته دیگر قطارهای محلی هستند که بیشتر خطوط مختص گردشگری را شامل می‌شوند. هدف اصلی این قطارها توسعه فعالیت‌های اقتصادی به‌خصوص گردشگری در مناطق کمتر توسعه‌یافته است.

دسته دیگر این قطارها، قطار موزه‌ها هستند. هدف این قطارها حفاظت از آداب‌ورسوم تاریخی و قدیمی است. ایده این قطارها در کشورهایی که قدمت زیادی در راه‌آهن دارند نظیر استرالیا، بریتانیا و ژاپن اجرا می‌شود. آن‌ها می‌توانند دارای زمینه های متفاوتی نظیر زمینه دوران بردگی باشند. معمولاً از مواد و وسایل قدیمی در آن‌ها استفاده‌شده است و به همین دلیل مخارج تعمیر و نگهداری آن‌ها بسیار بالاست.

 دسته‌ی آخر از خطوط مختص گردشگری، قطارهای سرگرمی هستند که در برخی از شهربازی‌های بزرگ نظیر دیزنی لند یافت می‌شوند.

 

2-قطارهای ریل متریک

نوع دیگری از قطارهای گردشگری، قطارهای ریل عرض متریک یا قطارها هستند. آن‌ها در ابتدا باهدف گردشگری ساخته نشده اند و این دلیل دسته‌بندی جدای آن‌ها از قطارهای مختص گردشگری است. در این قطارها جریان عبور قطارگردشگری در این قطارها جریان عبور گردشگران هم‌زمان با جریان عبور ترافیک در منطقه صورت می‌گیرد با جریان ترافیک در منطقه صورت می‌گیرد. به دلیل نیاز به خطوط ضخیم و پل های بسیار، استفاده از فناوری‌های بخصوص و اکثراً قدیمی که در آن از زبانه‌ها و دندانه‌ها استفاده می‌شود و سال‌ها عدم سرمایه‌گذاری روی آن‌ها، این قطارها امروزه با ظاهر و فناوری قدیمی در زمره‌ی قطارهای گردشگری به‌حساب می‌آیند.

3-قطارهای دارای پتانسیل گردشگری

خطوط دارای پتانسیل گردشگری، خطوط استاندارد هستند که قطارهای آن‌ها از مناطق با مناظر زیبا و با سرعت متوسط عبور می‌دهند. برخی از آن‌ها مانند خط تولوز در کشور فرانسه دارای مسیرهای طولانی با فاصله دور (با طول بیش از ۲۵۰ کیلومتر) هستند. این خطوط به اندازه کافی رایج نیستند اما آن‌ها به طور طبیعی خود را به توریسم راه‌آهن قرض می‌دهند.

4-قطارهای گردشگری تاریخی

این قطارها از یک واگن تشکیل‌شده است که در اصل برای حمل بار ساخته‌شده است ولی با تجهیز آن‌ها به میز و نیمکت و وسایل پذیرایی به‌قطار گردشگری تبدیل‌شده است. گاهی این قطارها دارای واگن روباز یا بدون سقف هستند. امروزه این قطارها هم با زغال‌سنگ و هم با بخار کار می‌کنند و بسیار محبوب هستند.

5-قطارهاي گردشگری لوکس

با گذر از دوره گردشگری جمعی و ورود به انواع جدید گردشگری، نوعی از قطارهای بسیار لوکس به‌عنوان یک محصول گردشگری نوستالژیک و نه به‌عنوان وسیله‌ای برای حمل‌ونقل به صنعت گردشگری وارد شد. این قطارها از واگن‌های قدیمی که به سبکی بسیار زیبا و اشرافی تزیین‌شده‌اند استفاده می‌کنند. در مقایسه با قطارهای قدیمی, سفرها با قطارهای لوکس دارای قیمت و استاندارد بالاتر است و این امر موجب جذب شرکت های خصوصی در این بخش شده است.

 

«به طور کلی مقوله گردشگری ریلی ، گردشگری نوین در دنیا است که تجارب محدودی در خصوص آن وجود دارد. در کشورمان نیز این مسئله چند سالی است که آغاز شده است اما مانند نمونه های خارجی به انسجام و سازمان یافتگی نرسیده است.»

 

 « امیدواریم از مقاله حاضر لذت برده باشید. در مقاله حاضر به طور کلی به بررسی گردشگری ریلی و انواع آن پرداخته شده است. به زودی در مقالات جدیدی به بررسی تجارب جهانی و مقایسه این نوع گردشگری نسبت به سایر مدهای گردشگری پرداخته خواهد شد. با ما همراه باشید .»

 

برخی از منابع مورد استفاده در این مقاله عبارت اند از :

  • خیرالدین، رضا؛ عباسپور کالمرزی، محمد؛ راهساز، سینا (1397)؛ توسعه الگوی گردشگری ریل‌پایه و تاثیر آن روی حفاظت میراث طبیعی، تاریخی و روستایی منطقه‌ای (مورد کاوی مسیر گردشگری ریلی تهران-شیرگاه)، دومین همایش ملی مستندنگاری میراث طبیعی و فرهنگی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، تهران.
  • https://en.unesco.org/
  • Blanchton, B. and Marchi, J. J. 2012. "The three systems of rail tourism: french case." tourism management perspectives, 5 31-39.
  • Dickinson, J. E. and Lumsdon, L. 2010. Slow Travel and Tourism. London, Washington DC: Earthscan.
  • Kheyroddin R. Bridel L. Ruegg J., 2018, Theoretical and Methodological Innovations in the process of the Problematic to Research In Urbanism & Spatial planning Studies, International Seminar and workshop on the Methodology of Research in Urban & Regional Planning; On the context of MOU between School of Architecture & Environmental Design in IUST & Institute of Sustainability In University of Lausanne, 05 Nov. 2018, IUST, Tehran.
  • Kheyroddin, Reza. Rahsaz, sina. Abbaspour Kalmarzi, Mohammad. 2019.  The development of ecological tourism in the impassable mountainous regions using the old railway network capacities Study area: Tehran - Mazandaran railway with passing the Alborz Mountains, 56rd Conference of ASRDLF – ERSA , 4-6 July 2019, Iași-Romania .
  • Kruja, D. and Gjyrezi, A. 2011. "He special interest tourism, development and small regions." turizam, 15(2) 77-89.
  • Lumsdon, L., 1997, Tourism marking, Thomson Business press.

    خلاصه اطلاعات
  •   نویسنده :  مدارآموزش
  •   تاریخ درج مطلب :   1400/01/03
  •   آخرین بروزرسانی :   11/01/1400 12:01:12 ق.ظ
  •   زمان تقریبی مطالعه :    5 دقیقه
  •  تعداد کامنت :   2 کامنت
  •  تعداد بازدید :   1256
دوره های آموزشی مرتبط
فایل های آموزشی مرتبط
دیدگاه ها
دیدگاه شما

برای ارسال دیدگاه ابتدا باید وارد حساب کاربری خود شوید.

  • نام
    آریا سهرابی

    مقاله بسیار مفید و جالبی بود. من چنین مسیله ای را کمتر مشاهده کرده بودم. لطفاً تجارب جهانی را نیز در این حوزه ارایه کنید.

  • نام
    محمد عباسپور

    سلام. ممنون از شما. بزودی مقاله های تکمیلی تر در این خصوص ارائه خواهد شد. با احترام

    مقالات مشابه